MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

SAYFA 19 T ohum, bitkilerde eşeysel üreme sonucu oluşan ve yeni bir bitki oluşturma potansiyeline sahip olan bitkisel bir üründür. Bu özelliği nedeniyle tohum bitkisel üretimde hem bir başlangıç girdisi hem de hasat edilen son üründür. Bitkisel üretimde yeni bir bitki oluşturmak üzere yalnızca tohumkullanılmaz. Yumru, gövde çeliği, stolon, rizomda yeni bitki oluşturmak üzere başlangıç girdisi olarak kullanılabilir. Yeni bir bitki meydana getirmek üzere kullanılan generatif (tohum) ve vejetatif bitki kısımlarına (Yumru, stolon, rizom, çelik) tohumluk adı verilir (Şehirali ve Yorgancılar, 2011). İnsanoğlu Binlerce Yıldır Topladığı Gıdalarla Hayatta Kalmaktadır Tohum yalnızca yeni bir bitki oluşturma potansiyeline sahip bir bitkisel ürün değil aynı zamanda içerdiği mineral madde, protein ve vitaminler nedeniyle insan ve hayvanlar için çok değerli bir besin kaynağıdır. Yaşamını sürdürmek için beslenmek zorunda olan insanoğlu yeryüzünde ortaya çıktığı zamandan itibaren bitkilerin hem tohumlarını hem de muhtelif organlarını beslenme için kullanmıştır. Binlerce yılı bulan dönemde insanoğlu topladığı bitkisel gıdaları tüketerek hayatta kalmıştır. Günümüzden 105 bin yıl önce insanların bitki, meyve ve kökleri ile beslendiği, 70 bin yıl önce de tahıl taneleri ile beslenmeye başladıkları bildirilmiştir (Harmon, 2009). Uzun yıllar bitkilerin meyve, kök ve tohumlarını toplayarak beslenen insanoğlu daha sonra bu bitkilerin bazılarının tarımına başlamıştır. Günümüzden yaklaşık 11 bin 500 yıl önce Verimli Hilal bölgesinde buğday, arpa, bezelye, mercimek, burçak, nohut ve keten tarımı başlamıştır. 19. Yüzyılın İkinci Yarısından İtibaren Bitkiler Değişikliğe Uğratıldı İlkel yöntemlerle bitkileri yetiştiren insanoğlu yaptığı gözlemlere dayalı olarak, örneğin ilk önce başak kırıcılığı olmayan, daha sonra el ile harmanlanabilen çıplak taneli buğday bitkilerini bilerek seçmiş, elde ettiği tohumları ekerek birim alandan daha fazla ürün alınabileceğini keşfetmiştir. Böylelikle insanoğlu yabani formdaki kültür bitkilerinin genetik yapısını, seleksiyon yoluyla kendi amacı için kullanılacak bir yapıya evrimleştirmiştir. Bugün kültürü yapılan birçok kültür bitkisi, kültüre alınmasından bu yana geçen sürede insanoğlu tarafından yapılan seleksiyonlarla yabanilerinden önemli ölçüde farklılaşmıştır (Salamini ve ark., 2002). İnsanoğlu 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar yetiştirdiği bitkileri daha çok gözlemlere dayalı olarak kendi gereksinimlerini daha iyi bir şekilde karşılamak için değişikliğe uğratmış, bir diğer ifade ile onları ıslah etmiştir. Islah, kelime olarak, bir materyalin amaca uygun hâle getirilmesi için üzerinde gerekli değişikliğin yapılması anlamına gelmektedir. “Bitki Islahı” ise bitkilerin insan kullanımına daha uygun hâle getirilmesi için genetik yapılarının doğal yolla manipule edilmesidir. TÜRKIYE’DE 1925 YILINDA OLAN BUĞDAY EKİM ALANI 2000 YILINDA SEVİYESİNE ULAŞMIŞTIR. 3.1 MILYON ha 9.4 MILYON ha Bitki ıslahı, bitkilerin insan kullanımına daha uygun hâle getirilmesi için genetik yapılarının doğal yolla manipüle edilmesidir. KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021