MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

SAYFA 27 Türkiye’de Tohumculuğun Gelişimi Ülkemizde 18. yüzyıla dayanan bitkisel üretimi artırma, çeşitlendirme ve bunları iç ve dış ticarete konu etme çalışmaları, Cumhuriyet ile birlikte kurumsallaşma, mevzuat altyapısı ve kamu kaynaklı yatırımlar ile hız kazanmıştır (Anonim, 2016). Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren 1960’lı yıllara kadar üreticilerimiz daha ziyade hasat ettikleri üründen üretimde kullanacakları tohumu ayırarak üretimyapmışlardır. Bu dönemde devlet, tohumculuğun geliştirilebilmesi için birtakım adımlar atmaya başlamıştır. 1925 yılında farklı ekolojik bölgelerde tohum ıslah istasyonları kurulmuştur. 1926 yılında ilk defa anaçlık pancar tohumluğu ithal edilmiştir. 1950 yılında Devlet Üretme Çiftlikleri tohumluk üretimi ile görevlendirilmiştir. 1961 yılında ise Beta Ziraat adı ile ilk özel tohumculuk şirketi kurulmuştur (Anonim, 2021a). 1963 yılında 308 Sayılı Tohumculuk Kanunu’nun çıkmasıyla üretim ve tedarik sisteminde kamu ağırlıklı bir sisteme geçilmiş ve 1980 yılına kadar bu sistemdevametmiştir. 1980’li yıllardan itibaren Türkiye yeni çeşit arayışına girmiştir. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tohumculuk politikalarında köklü değişikliklere yönelmiştir. Özel şirketlerin kendi tohumluklarının fiyatlarını belirlemesine izin verilmiştir. 1984 yılında özel şirketlerin tohumluk ithalatını ve ihracatını kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılmıştır. Bu yıllardan itibaren tohumluk üretim ve tedarik sisteminde özel sektörün ağırlığı artmaya başlamıştır. 1998 yılında Dünya Tohumculuk Federasyonu (ISF) üyeliği gerçekleşmiştir. 2004 yılında 5042 Sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun’un, 2006 yılında ise uluslararası standartlara, son ticari, bilimsel, teknolojik gelişmelere uygun ve ABmevzuatına uyumlu 5553 Sayılı Tohumculuk Kanunu’nun çıkarılması ile birlikte sektörün önü açılmış ve tohumluk üretimi ve ticaretinde çok önemli gelişmeler sağlanmıştır. 2007 yılında da fikri ve sınai mülkiyet hakları kapsamında yeni bitki çeşitlerinin korunması ve bitki ıslahçı hakları ile ilgili olarak Uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Birliği (UPOV) Sözleşmesi onaylanmıştır. IKEN BU ORAN 2020 YILINDA 2010 YILINDA TOHUMLUK IHRACATININ ITHALATI KARŞILAMA ORANI YÜKSELMIŞTIR. %53.6 %81.2 ’ye KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021