MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

52 SAYFA TOHUMCULUĞUN GELECEĞİ B ourgin ve Nitsch ilk defa 1967 yılında Nicotiana sylvestris ve Nicoitana tabacum türlerinde anter kültürü yoluyla haploid bitkileri elde etmişlerdir. Bourgin ve Nitsch’in bu başarılarından sonra genetikçiler ve bitki ıslahçıları diğer bitki türlerinde de haploid bitkilerin elde edilmesi için büyük çaba harcamışlar ve birçok bitki türünde haploid bitkilerin (arpa, buğday, mısır, kolza, tütün, asparagus, patlıcan, kavun vb.) eldesi mümkün olmuştur (Hatipoğlu, 2008). Anter kültürü ile elde edilen haploid bitkilere kolkisin uygulaması ile katlanmış haploid bitkiler yani homozigot bitkiler elde edilebilmektedir. Böylece geleneksel ıslah yöntemleri ile 5-7 generasyon boyunca kendilenerek uzun yıllar sonra elde edilen homozigot hatlar, anter veya mikrospor kültürü ile birkaç ay gibi kısa bir sürede elde edilebilmektedir. Anter veya mikrospor kültürü haploid bitkilerin elde edilmesi için büyük potansiyele sahip olmasına karşılık, özellikle etkinliğin genotipe bağımlı olması nedeniyle henüz kültür bitkilerinin ıslah programlarında yaygın olarak kullanılamamaktadır. Bununla beraber dünyada anter veya mikrospor kültürü ile elde edilmiş buğday, mısır, arpa, kolza, karpuz, kuşkonmaz, patlıcan ve çeltik çeşitleri bulunmaktadır (Thomas ve ark., 2003). Erkek gametler yanında bitkilerin çiçek, yumurtalık veya yumurtalarının in vitro koşullarda kültürü ile yumurta hücresi veya sinerjid çekirdeklerden haploid bitkiler elde edilmektedir. Bu teknik özellikle ayçiçeği, şeker pancarı ve soğanda başarı ile uygulanabilmektedir. DÜNYADA HÂLEN 1.5 MILYAR ha ALANDA BITKISEL ÜRETIM YAPILMAKTADIR. Bitki ıslahı esas olarak iki ana faaliyet içermektedir; genetik varyasyonun oluşturulması ve arzu edilen özelliklere sahip bitkilerin seçimi. KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021