MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

60 SAYFA TOHUMCULUĞUN GELECEĞİ Normal olarak genom boyu ilişkilendirilmiş haritalama için kendilenmiş hatlar kullanılır. Bu hatlar genotiplendikten sonra uzun süre farklı yıl ve lokasyonda fenotipleme çalışması yapılır (Atwell ve ark.,2010). Genom boyu ilişkili haritalama ile milyonlarca SNP yeni nesil sekanslama teknoloji ise üretilebilir. Bu teknik büyük çözünürlüğe olanak sağlar ve böylece kantitatif özellik varyasyonu ile önemli derecede ilişkili küçük haplotip bloklarının belirlenmesine olanak sağlanmış olur. Genom boyu ilişkili haritalama; mısır, buğday, sorgum, darı ve çeltik gibi birçok bitkide uygulanmıştır (Jia ve Zhaou, 2014). Bu yaklaşım aslında bitki ıslahına yeni bir bakış açısı katmıştır. Özellikle az bulunan allellerin tanımlanması, bunlar ile ilişkili DNA markörlerinin belirlenmesini ve bunların doğrudan ıslah programlarında kullanılmasının önünü açmıştır. Marköre Dayalı Seleksiyon Marköre dayalı seleksiyon, fenotipik seleksiyonun bir markörün genotipine dayalı olarak yapıldığı tekniktir (Collard ve ark., 2005). Basit kalıtıma sahip özellikler için marköre dayalı seleksiyon, ıslah programlarında her geçen gün önem kazanmakta ve başarılı olarak kullanılmaktadır (Francia ve ark.,2005). Bitki ıslahçıları marköre dayalı seleksiyon yöntemini bir generasyondaki uygun dominant veya resesif allelleri belirlemede ve açılan döllerde en uygun bireyleri belirlemek için kullanmaktadır. Marköre dayalı seleksiyon çalışmalarının başlangıcında genlere veya primer QTL haritasında QTL’lere sıkı bir şekilde bağlantılı olan markörlerin direkt olarak kullanılabileceği düşünülüyordu. Ancak son yıllarda marköre dayalı seleksiyon için yüksek çözünürlüklü QTL haritalamasının gerekliliği geniş bir kabul görmektedir (Kordrostami ve Rahimi, 2015). Sıkı bir şekilde istenilen özellikle bağlantılı olan DNA markörleri tanımlandığında bu markörler marköre dayalı seleksiyonda kullanılabilir. Zaten günümüzde bu tip markörlere de “Fonksiyonel DNA Markörleri” denmektedir. Özellikle marköre dayalı seleksiyon ıslahı, ülkemizde yapılan sebze ıslahında yoğun olarak kullanılmaktadır. İlgi Duyulan Bir Genin Geri Melezleme ile Ticari Hatta Aktarılma (Introgession) Çalışmaları Introgression, kısaca ilgi duyulan bazı genlerin gen kaynağından kültür bitkisi çeşidine aktarılma tekniği olarak tanımlanır. Bu teknikte bazı arzu edilen özellikler Dünyada 29 bitki türünün transgenik çeşitleri için üretim izni alınmıştır. KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021